Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp Nhật Bản trong lĩnh vực logistics. Theo số liệu thống kê của Cục Đầu tư nước ngoài thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, tính đến tháng 9 năm 2023, Nhật Bản đã có hơn 5.000 dự án với tổng vốn đầu tư gần 70 tỷ USD, chiếm 15,7% tổng vốn FDI tại Việt Nam, Nhật Bản hiện là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 3 trong tổng số 143 quốc gia, khu vực và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Mặc dù đứng thứ ba về số lượng đầu tư nhưng Nhật Bản lại là quốc gia xếp thứ hai về số lượng dự án, điều này cho thấy nước này là nhà đầu tư tích cực và cũng nói lên sức hút của Việt Nam với các doanh nghiệp Nhật Bản.

Đầu tư tích cực từ Nhật Bản

Theo Bộ Công Thương, các hoạt động đầu tư và M&A trong lĩnh vực logistics đã tăng mạnh. Chúng ta có thể thấy rõ sự đổ bộ của các tập đoàn lớn như Suzue (Nhật Bản) và Sumitomo, với thương vụ hợp tác gần đây trong lĩnh vực vận tải và logistics. Việc Sumitomo mua 10% cổ phần của Công ty Cổ phần Gemadept không chỉ tạo ra lợi thế cạnh tranh mà còn mở rộng hệ thống logistics từ nhà máy đến cảng, nâng cao hiệu quả xuất khẩu hàng hóa. Công ty TNHH Việt Nam Yokorei cũng đã khởi công xây dựng Dự án kho lạnh Việt Nam Yokorei tại Khu công nghiệp Phú An Thạnh (tỉnh Long An) với tổng vốn đầu tư ước tính ban đầu khoảng 52 triệu USD. Tập đoàn Mitsui O.S.K Lines (MOL) đã có những động thái tìm hiểu cơ hội tại Cảng quốc tế Vĩnh Tân, cho thấy sự quan tâm của các doanh nghiệp Nhật Bản đến hạ tầng logistics tại Việt Nam.

Sự hiện diện này không chỉ chứng tỏ sức hút của Việt Nam mà còn cho thấy cam kết mạnh mẽ của các doanh nghiệp Nhật Bản trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững. Khoảng một nửa số doanh nghiệp Nhật Bản hoạt động theo định hướng xuất khẩu, trong khi nửa còn lại tập trung vào thị trường nội địa.

Ngoài các tập đoàn lớn, các doanh nghiệp vừa và nhỏ từ Nhật Bản cũng đang dần chuyển hướng đầu tư và mở rộng quy mô kinh doanh tại Việt Nam. Chuyên gia từ SPN Invest cho biết trong hai năm qua, SPN đã tiếp đón và tư vấn cho nhiều doanh nghiệp Nhật Bản hoạt động trong lĩnh vực logistics. Hầu hết họ đều quan tâm đến các mảng kho bãi và vận tải, nhận thấy tiềm năng lớn trong việc khai thác thị trường Việt Nam.

Cải thiện chỉ số logistics

Theo Ngân hàng Thế giới, chỉ số năng lực quốc gia về logistics (LPI) của Việt Nam đang có sự cải thiện rõ rệt. Năm 2023, LPI đã tăng 21 bậc so với năm 2016, xếp thứ 43/139 quốc gia. Điều này phản ánh tiềm năng phát triển mạnh mẽ của ngành logistics, tạo ra cơ hội cho các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là từ Nhật Bản.
Cải thiện cơ sở hạ tầng giao thông, năng lực kho bãi và chất lượng dịch vụ logistics là những yếu tố chính giúp nâng cao LPI của Việt Nam. Các doanh nghiệp Nhật Bản, với kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến, có thể đóng góp vào việc hiện đại hóa và nâng cao hiệu quả của hệ thống logistics tại Việt Nam.

Cơ hội và thách thức trong ngành logistics

Việt Nam hiện có hơn 30.000 doanh nghiệp đăng ký hoạt động trong lĩnh vực logistics, trong đó 89% là doanh nghiệp trong nước, 10% là doanh nghiệp liên doanh và chỉ 1% là doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài cung cấp dịch vụ logistics xuyên quốc gia. Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam chỉ chiếm 30% thị phần, phần lớn “miếng bánh” thị trường logistics vẫn thuộc về doanh nghiệp nước ngoài.
Việc ký kết 15 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam. Tuy nhiên, ngành logistics cũng đang phải đối mặt với các thách thức, như thiếu hụt cơ sở hạ tầng chất lượng và cạnh tranh từ các doanh nghiệp nước ngoài.
Chính phủ Việt Nam đang chủ trương thu hút vốn tư nhân để đầu tư vào hạ tầng logistics, mở ra cơ hội cho các thương vụ quy mô lớn. Sự kết hợp giữa đầu tư nước ngoài và năng lực nội địa sẽ giúp ngành logistics phát triển bền vững, nâng cao hiệu quả và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Việt Nam không chỉ là một thị trường lớn với khoảng 100 triệu dân, mà còn là nơi có tiềm năng phát triển kinh tế mạnh mẽ. Đặc biệt, với tầng lớp trung lưu đang gia tăng và sự hiện diện của nhiều công ty nước ngoài, Việt Nam hứa hẹn sẽ là một trong những điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp Nhật Bản trong lĩnh vực logistics. Sự đầu tư từ Nhật Bản không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho cả hai bên mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành logistics tại Việt Nam trong tương lai.