Ngành F&B Việt Nam: Xu hướng, Động lực tăng trưởng và Triển vọng đầu tư

Ngành F&B của Việt Nam đang dẫn đầu các thị trường tiêu dùng Đông Nam Á, được hỗ trợ bởi các yếu tố nhân khẩu học hấp dẫn, tầng lớp trung lưu gia tăng, các trung tâm đô thị mở rộng và sự tinh tế ngày càng tăng của người tiêu dùng. Là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất trong khu vực, Việt Nam mang đến một bối cảnh F&B năng động và ngày càng sinh lợi, tiếp tục thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Tổng quan thị trường: Một ngành đang trên đà phát triển

Chiếm khoảng 15% GDP của Việt Nam, ngành F&B là một trong những trụ cột kinh tế quan trọng nhất của đất nước. Doanh thu bán lẻ hàng tiêu dùng và dịch vụ đạt hơn 5,68 triệu tỷ đồng (240 tỷ USD) vào năm 2023—đánh dấu mức tăng trưởng 9,6% so với cùng kỳ năm ngoái—trong đó tiêu thụ F&B đóng góp một phần đáng kể.

Thị trường F&B Việt Nam được định giá 24,8 tỷ USD vào năm 2023, được thúc đẩy bởi thu nhập khả dụng ngày càng tăng, đô thị hóa và tầng lớp trung lưu ngày càng phát triển.

Các công ty chủ chốt bao gồm Vinamilk, Masan Consumer, TH Group, Nestle, PepsiCo và Coca-Cola. Thị trường được phân khúc theo loại sản phẩm (đồ uống, thực phẩm đóng gói, thực phẩm tươi sống), kênh phân phối (đại siêu thị, cửa hàng tiện lợi, bán lẻ trực tuyến) và khu vực (Bắc, Tây, Đông, Nam) và dự kiến sẽ tăng trưởng trong năm năm tới.

8 xu hướng hàng đầu thúc đẩy ngành F&B của Việt Nam

• Phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch COVID-19
• Một quốc gia hàng đầu về doanh số bán thực phẩm & đồ uống
• Một cơ sở người tiêu dùng trẻ và hướng ngoại
• Xu hướng Sức khỏe & Sống khỏe phản ánh các mô hình toàn cầu
• Giá trị thương hiệu không thể thiếu trong việc ra quyết định của người tiêu dùng
• Phụ thuộc vào nhập khẩu trong các ngành công nghiệp trọng điểm của Úc
• Một thị trường Thực phẩm & Đồ uống ngày càng Tây hóa
• Xu hướng cao cấp hóa được thúc đẩy bởi thu nhập khả dụng ngày càng tăng

Các xu hướng mới nổi định hình lại ngành

1. Ưu tiên sức khỏe và sống khỏe

Người tiêu dùng Việt Nam ngày càng ưa chuộng lối sống có ý thức về sức khỏe. Sự thay đổi này đã thúc đẩy nhu cầu về:

• Các sản phẩm hữu cơ, có nguồn gốc thực vật và ít đường.
• Đồ uống chức năng như men vi sinh, đồ uống collagen và trà thảo dược.
• Các loại thực phẩm truyền thống được làm mới, nhấn mạnh vào nhãn sạch và thành phần tự nhiên.

2. Tiêu dùng theo hướng tiện lợi

Đô thị hóa và hạn chế về thời gian đang thúc đẩy nhu cầu đối với các sản phẩm ăn liền (RTE), đông lạnh và hòa tan. Sự tăng trưởng nhanh chóng của các nền tảng giao đồ ăn như GrabFood, ShopeeFood và Baemin đã thay đổi cách người tiêu dùng Việt Nam tiếp cận thực phẩm.

3. Cao cấp hóa và thị hiếu toàn cầu

Khi thu nhập khả dụng tăng lên, người tiêu dùng Việt Nam ngày càng sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn cho các mặt hàng cao cấp, nhập khẩu và có thương hiệu. Rượu vang nhập khẩu, bia thủ công, đồ ăn nhẹ thủ công và các món ăn quốc tế đang ngày càng phổ biến ở các thành phố cấp 1 và cấp 2.

4. Bền vững và tìm nguồn cung ứng có trách nhiệm

Nhận thức về môi trường đang gia tăng, đặc biệt là trong giới trẻ. Các thương hiệu áp dụng bao bì bền vững, tìm nguồn cung ứng có đạo đức và các sáng kiến trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) đang được đền đáp bằng lòng trung thành của khách hàng và thị phần lớn hơn.

5. Hiện đại hóa văn hóa

Các món ăn truyền thống của Việt Nam đang được tái tạo theo phong cách hiện đại—pha trộn di sản ẩm thực địa phương với cách trình bày đương đại và kỹ thuật toàn cầu. Sự kết hợp này là một công thức chiến thắng trong số lượng ngày càng tăng của thế hệ millennials sành ăn.

Hiệu suất của phân ngành và các công ty chủ chốt

Thực phẩm đóng gói và đồ ăn nhẹ

Với thị trường vượt quá 20 tỷ USD, phân khúc thực phẩm đóng gói tiếp tục mở rộng đều đặn. Các công ty hàng đầu trong nước và quốc tế bao gồm:

• Masan Consumer – Mì ăn liền, nước sốt và đồ uống.
• Acecook Việt Nam – Các sản phẩm mì với độ thâm nhập rộng rãi.
• Vissan – Thịt chế biến và đồ hộp.
• Bibica – Bánh kẹo và các sản phẩm bánh mì.
• Orion Vina – Đồ ăn nhẹ và bánh quy Hàn Quốc.

Đồ uống

Việt Nam là một trong những nước tiêu thụ đồ uống lớn nhất khu vực, bao gồm sữa, nước giải khát và đồ uống có cồn.

• Vinamilk – Thống lĩnh trong lĩnh vực sữa và đồ uống chức năng.
• TH Group – Sữa hữu cơ, nước trái cây và đồ uống thảo dược.
• SABECO và Habeco – Các thương hiệu bia lâu đời có độ phủ sóng toàn quốc.
• Tân Hiệp Phát – Trà uống liền và nước tăng lực.
• Coca-Cola và PepsiCo Việt Nam – Các công ty quốc tế có mạng lưới phân phối rộng khắp.

Dịch vụ ăn uống & Chuỗi nhà hàng

Bối cảnh nhà hàng và quán cà phê của Việt Nam đang đa dạng hóa và hiện đại hóa nhanh chóng, dẫn đầu bởi cả các thương hiệu trong nước và quốc tế.

• Highlands Coffee
• The Coffee House
• Phúc Long
• Pizza 4P’s
• Lotteria Việt Nam

Các nhà hàng phục vụ nhanh (QSR) và các cơ sở ăn uống cao cấp đang phát triển trên khắp các thành phố lớn, được thúc đẩy bởi nhu cầu về ẩm thực phương Tây, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Sữa và Thực phẩm chức năng

Phân khúc này đang mở rộng để đáp ứng các mối quan tâm về dinh dưỡng và thói quen ăn uống thay đổi.

• Vinamilk
• Nutifood
• IDP (International Dairy Products)
• Mộc Châu Milk
• FrieslandCampina (Dutch Lady Việt Nam)

Đầu tư nước ngoài: Niềm tin và hoạt động giao dịch gia tăng

Thị trường F&B của Việt Nam đang có sự tăng trưởng đáng kể, được thúc đẩy bởi sự gia tăng đầu tư và hoạt động M&A. Trung Nguyên Legend đang xây dựng một nhà máy cà phê trị giá 78 triệu USD tại Đắk Lắk để thúc đẩy chế biến robusta. HiteJinro, một công ty đồ uống của Hàn Quốc, đang xây dựng một nhà máy soju tại Thái Bình, dự kiến hoàn thành vào năm 2026, để phục vụ thị trường Việt Nam và toàn cầu. Suntory Beverage & Food đang mở rộng năng lực sản xuất tại Thái Lan và Việt Nam, bao gồm cả việc xây dựng một nhà máy mới tại Việt Nam.

Thị trường F&B của Việt Nam dự kiến sẽ tăng trưởng 9,6% vào năm 2025, với doanh thu đạt 27 tỷ USD vào năm 2024, tăng 16,6% so với năm 2023. Golden Gate được cho là đang mua lại The Coffee House, trong khi Excelsior Capital Vietnam Partners đã đầu tư vào Aladdin. Các quỹ đang ưu tiên mua lại các chuỗi F&B để tối ưu hóa dòng tiền. Ngành công nghiệp này cũng đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang các hoạt động bền vững. Mặc dù một số cửa hàng đóng cửa, các doanh nghiệp F&B vẫn lạc quan. Hoạt động M&A đang gia tăng trên các lĩnh vực bao gồm thực phẩm, báo hiệu tâm lý nhà đầu tư được cải thiện.

Nó cũng vẫn là một điểm nóng về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), được hỗ trợ bởi:

• Chi phí lao động và năng lực sản xuất cạnh tranh.
• Lợi ích từ các hiệp định thương mại (CPTPP, EVFTA, RCEP).
• Nhu cầu trong nước ngày càng tăng đối với hàng hóa chế biến và cao cấp.

Các giao dịch đáng chú ý bao gồm:

• ThaiBev mua lại SABECO với giá 4,8 tỷ USD – một động thái mang tính bước ngoặt báo hiệu sự tin tưởng của toàn cầu.
• Liên doanh của Kido Group và Vinamilk trong lĩnh vực đồ uống.
• CJ Group (Hàn Quốc) mở rộng quy mô hoạt động trên các lĩnh vực chế biến và hậu cần.

Triển vọng tương lai và cơ hội đầu tư

Thị trường F&B được dự báo sẽ tăng trưởng với tốc độ CAGR là 8% cho đến năm 2027, có khả năng vượt qua giá trị 66 tỷ USD. Các cơ hội đầu tư chính bao gồm:

• Các sản phẩm tập trung vào sức khỏe và hữu cơ
• Các chuỗi bán lẻ thực phẩm và rượu vang cao cấp
• Cơ sở hạ tầng chuỗi lạnh và hậu cần
• Các công ty khởi nghiệp F&B kỹ thuật số và nền tảng giao hàng
• Công nghệ đóng gói và truy xuất nguồn gốc bền vững

Chuỗi cà phê lớn nhất Việt Nam, Highlands Coffee, đang chuẩn bị khởi động lại đợt IPO bị trì hoãn từ lâu, gần một thập kỷ sau khi kế hoạch được công bố lần đầu tiên. Động thái này dự kiến sẽ tiếp thêm sinh lực cho ngành công nghiệp thực phẩm và đồ uống (F&B) của Việt Nam, thu hút cả các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Kết luận: Một thị trường chín muồi cho sự đổi mới và đầu tư

Ngành F&B của Việt Nam không còn là một thị trường sơ khai—đó là một thị trường đang trưởng thành với nhiều dư địa cho sự đổi mới, hợp nhất và tăng trưởng. Từ hàng tiêu dùng nhanh đến ăn uống cao cấp, đất nước này mang đến một trong những câu chuyện hấp dẫn nhất của Đông Nam Á cho các nhà đầu tư và doanh nhân F&B.

Miễn là các công ty tham gia điều hướng được các thay đổi về quy định và kỳ vọng của người tiêu dùng, ngành F&B Việt Nam hứa hẹn sẽ mang lại lợi nhuận hấp dẫn, dài hạn cho những ai có thể mang lại chất lượng, sự đổi mới và quy mô cho thị trường đang phát triển này.