Khám phá tương lai kinh doanh 6.0

Việt Nam đang nói nhiều về cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 như một con đường tắt để đi tới mục tiêu trở thành nền kinh tế phát triển. Giới kinh doanh đang nói tiếp về những cuộc cách mạng 5.0, 6.0 để đề cập viễn kiến của một thị trường tận dụng những thành quả tinh túy nhất của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 (trí tuệ nhân tạo, robot, internet vạn vật, dữ liệu lớn…) để thúc đẩy các giải pháp kinh doanh, kết nối các thị trường toàn cầu.

Tương lai thế giới là A.I

Tại Việt Nam, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra hàng loạt mô hình kinh doanh kiểu mới như Grab (giao thông), Traveloka, Trivago, Airbnb (du lịch, đặt phòng khách sạn), Tiki, Lazada, Sendo (thương mại điện tử)…

Những mô hình kinh doanh mới này tiếp tục hướng đến nấc thang phát triển mới khi tích hợp cuộc cách mạng 6.0. Theo định nghĩa chung, thời đại 6.0 là sự pha trộn của nhiều công nghệ khác nhau như trí tuệ nhân tạo (A.I), internet vạn vật (IoT), Blockchain, Big Data và robot học. Ngay bây giờ, người ta đã cảm thấy sức nóng của thời đại 6.0. Sau cú hích mang tên ChatGPT, hàng loạt công ty công nghệ lớn trên thế giới như Google, Microsoft, Meta, Amazon, Alibaba… đều tham gia cuộc đua nghiên cứu, phát triển và ứng dụng A.I vào các sản phẩm cốt lõi với những kế hoạch đầy tham vọng.

Finbold ước tính, thị phần của A.I có thể đạt 207,9 tỉ USD vào năm 2023 và dự đoán tăng 788,64% để đạt 1.870 tỉ USD vào năm 2030. Còn Precedence Research cho rằng, quy mô thị trường A.I toàn cầu có thể đạt tốc độ tăng trưởng kép hằng năm 22,97% trong giai đoạn 2023-2032. A.I tiến hóa và đã trở nên phổ biến đến mức nhiều người có thể không nhận ra tác động của nó cũng như sự phụ thuộc ngày càng nhiều vào nó.

Sự xuất hiện của các công nghệ mới và hệ sinh thái dựa trên nền tảng A.I, IoT, Big Data, Blockchain… đã góp phần làm thay đổi cách thức con người làm việc, sinh hoạt và kinh doanh. Ứng dụng A.I đã thay đổi quy trình kinh doanh trong hầu hết mọi ngành, trở thành một chiến lược cấp thiết đối với những doanh nghiệp muốn duy trì lợi thế cạnh tranh.

Chẳng hạn, Techcombank ứng dụng A.I để đưa lời khuyên tiết kiệm, đầu tư cho người dùng qua việc phân tích lịch sử, hành vi giao dịch. Thậm chí, FPT còn phát triển cả một hệ sinh thái công nghệ gồm akaBot (giải pháp tự động hóa quy trình nghiệp vụ); akaVerse (giải pháp toàn diện về thực tế ảo – Virtual Reality, thực tế ảo tăng cường – Augmented Reality và thực tế hỗn hợp – Mixed Reality); VoiceDNA (sinh trắc học giọng nói)… Sau 5 năm phát triển, hiện FPT có hơn 20 sản phẩm A.I và phục vụ 11 triệu người dùng cuối, 600 triệu lượt sử dụng 1 năm trong mảng bán lẻ, ngân hàng, sản xuất…

Múi giờ mang tên Gen Z

Thế hệ Gen Z được coi là hạt nhân của nền kinh tế số khi được tận hưởng cũng như làm chủ mọi thành quả của cuộc cách mạng 4.0. Vì thế, thế hệ này luôn được coi là một nhân tố quyết định tương lai của thị trường vừa ở góc độ người kiến tạo và người thụ hưởng. Theo nghiên cứu gần đây của Adobe Document Cloud, Gen Z ước sẽ chiếm khoảng 1/3 lực lượng lao động toàn cầu vào năm 2030. Đáng quan tâm hơn là “giấc mơ làm chủ” của thế hệ này. Theo khảo sát của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), Việt Nam đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN về tỉ lệ giới trẻ khao khát trở thành doanh nhân, làm chủ doanh nghiệp. Cứ 20 bạn trẻ Việt thì có 5 bạn có ước mơ làm chủ doanh nghiệp, tức chiếm 25%. Mong ước làm chủ của nhiều người trẻ đã thành hiện thực nhờ sự bùng nổ của nền kinh tế số. Theo Google & Temasek, nền kinh tế internet khu vực Đông Nam Á ước tăng gấp 3 lên 300 tỉ USD vào năm 2025. Ở Việt Nam, theo báo cáo của Cimigo, năm ngoái nền kinh tế internet đã chiếm 5,7% GDP, tương đương với 23 tỉ USD.

Một báo cáo của Econsultancy tiết lộ, mạng xã hội đóng một vai trò quan trọng trong việc quyết định mua hàng. Từ đây, đội quân YouTuber, Facebooker, TikToker… đã nhanh chóng làm giàu nhờ phát triển các kênh thu hút được hàng triệu lượt xem. Đơn cử, dù chỉ là một TikToker, Charli D’Amelio (Mỹ) kiếm được 17,5 triệu USD vào năm 2021, cao hơn nhiều CEO ở Mỹ. Còn ở Trung Quốc, theo một số ước tính, ngành công nghiệp phim ngắn trên các nền tảng xã hội có tổng trị giá khoảng 1,4 tỉ USD. 

Sức hấp dẫn của mô hình kiếm tiền Affiliate Marketing ngày càng lan rộng và thu hút người trẻ Việt dấn bước vì có thể kiếm tiền dễ dàng trong thế tự do, linh hoạt thời gian, thỏa sức sáng tạo. Trong đó, Võ Hà Linh và Phạm Thoại được xem là 2 TikToker nổi bật nhất. Dữ liệu Ubiwiz cho biết, với kênh TikTok có 4 triệu người theo dõi và hơn 102 triệu lượt yêu thích, mỗi video của Phạm Thoại có thể mang về từ 2.400-4.000 USD (khoảng 56-94 triệu đồng). Còn với Hà Linh, theo Ubiwiz, mỗi video của cô cũng kiếm được từ 2.200-3.700 USD (khoảng 51-87 triệu đồng). Đó là chưa tính đến nguồn thu nhập của việc gắn link liên kết sản phẩm, hợp đồng quảng cáo cho nhãn hàng, tự kinh doanh…

Định hình trong thế giới ảo

Khi một YouTuber, TikToker hay bất kỳ ai có thể tận dụng các nền tảng công nghệ để kiếm tiền tỉ thì các doanh nghiệp không thể ngồi im. Họ một mặt phải xem xét lại tính hiệu quả của mô hình đang kinh doanh, mặt khác cân nhắc đến bài toán điều chỉnh để thích nghi.

Đẩy mạnh kênh quảng cáo, bán hàng qua các nền tảng TikTok, YouTube, Facebook… là cách mà nhiều doanh nghiệp đang làm để không đứng ngoài cuộc chơi này. Đơn cử, Vinamilk trở thành công ty hàng tiêu dùng đầu tiên ở Đông Nam Á nhận Nút Vàng của YouTube. Để đạt được điều này, Vinamilk phải đầu tư rất mạnh cho nội dung, mời cả những YouTuber nổi tiếng như Huỳnh Lập, Thu Trang góp mặt và đã dùng YouTube Masthead, TrueView để đảm bảo video được hiển thị tốt. Kết quả, kênh YouTube của Vinamilk đạt hơn 1 triệu người đăng ký, một con số không phải thương hiệu ngành thực phẩm và đồ uống (FMCG) nào cũng có được.

phần việc. Bằng chứng là A.I ban đầu đóng vai trò hỗ trợ nhưng hiện nay còn cạnh tranh với con người mà vụ kiện của Karla Ortiz, 1 trong 3 nghệ sĩ đã làm đơn kiện tập thể chống lại Stable Diffusion, Midjourney và DreamUp, 3 mô hình sáng tạo hình ảnh bằng A.I là một điển hình.

Để con người vẫn có chỗ đứng trong thế giới một cách ý nghĩa, bên cạnh thúc đẩy những công việc mới phù hợp với thời đại 6.0 như người bảo dưỡng robot, lập trình viên cung cấp dữ liệu cho robot…, con người cần được đặt vào vị trí làm chủ, tự do sáng tạo như ước muốn của hầu hết mỗi người.